‘Er is geen natuur meer in Nederland’ is een uitspraak die je regelmatig hoort. En het is waar, er zijn weinig plekken in Nederland die we OERnatuur kunnen noemen. Wij bemoeien ons graag met van alles. Ook met natuur. We vinden het moeilijk te vertrouwen op de zelfredzaamheid van de natuur.
In De Maashorst gebeurt dat wel: we laten het beheer steeds meer los. De natuur is sterk en kan zichzelf redden. In de natuurkern van De Maashorst wordt het beheer nu al vooral gedaan door de grote grazers; de wisent, tauros en exmoorpony. Zij begrazen de kruidenrijke graslanden en schillen de bomen. Zo ontstaat er een grote variatie aan soorten planten en dieren. We gaan hier stukje bij beetje terug naar OERnatuur. Zoals een eikel niet meteen een grote eik is, heeft procesnatuur tijd nodig om zich te vormen. Het kan zomaar 50 jaar duren voordat aangeplante boompjes een bos vormen. Zo staat De Maashorst nog maar aan het begin van de lange reis naar OERnatuur.
we kunnen het verschil zien
Toch kunnen we, als we goed kijken, al verschil zien. Het beste lukt dat door om de zoveel jaar op dezelfde plek een foto te nemen. En laat dat nou precies zijn wat Nico Ettema* heeft gedaan. Hij heeft op een paar plaatsen in het gebied foto’s gemaakt. Op deze foto’s is goed te zien hoe bijvoorbeeld grasland of landbouwgrond verandert in robuuste natuur.
Dit is de Grensweg Noord, waar je in 1988 nog met de auto langs het maïsveld kon rijden. Deze weg is teruggegeven aan de natuur.
Dit is dezelfde plek, maar dan in 2017. Van de weg is bijna niets meer te zien. Nu grazen er grote grazers en groeien er meidoorns en sleedoorns.
Op deze foto zie je het ‘Brobbelbiesweitje’ in 1988. De naam komt van brobbel (Brabants woord voor opborrelen – wijst borrelt hier op) en bies – een plant met lange, dunne stengels die hier groeide. Je ziet op de foto nog de trekkersporen. De grond is opgekocht en toegevoegd aan het begrazingsgebied.
Dit is 2017. Het Engels raaigras verdwijnt langzaam om plaats te maken voor wel 30 soorten kruiden en grassen. Het streepje grond is een wissel voor de dieren. Geen pad voor mensen! Rechts ervan staat een meidoorn. Je kunt goed zien dat hij boven de vraatgrens uitloopt. Braam groeit er overheen. Over een paar jaar is het zó dichtgegroeid dat je je hand er niet meer in kunt steken. Een mooie plek voor de grauwe klauwier, die zit hier goed beschut.
Hoe zou het er inmiddels uitzien?
Ga eens kijken op deze plekken. Of houd www.natuurgebieddemaashorst.nl in de gaten. Dit jaar publiceren we de foto’s van nu.
* Ecoloog Nico Ettema onderzoekt sinds 1980 de kwaliteit van natuur in De Maashorst.
Bekijk de hele special
Dit is een artikel uit de laatste special. Klik op de afbeelding hieronder om de hele special te bekijken.
