Het vorstengraf van Oss is het grootste en rijkste vorstengraf van Nederland. Het dateert uit de ijzertijd en werd in 1933 ontdekt en onderzocht. Zestig jaar na de ontdekking vond er een nieuw onderzoek plaats om het inmiddels in vergetelheid geraakte graf opnieuw op te sporen.
Bij de opgravingen vonden archeologen een bronzen urn (een situla) met resten van een crematie. Ook kwamen er met goed versierde wapens, hout, kleding en stukken van een paardentuig naar boven. De rijkdom van de giften en de aanwezigheid van het paardentuig wijzen erop dat iemand met veel aanzien hier zijn laatste rustplaats vond. Een regionale leider uit de vroege ijzertijd: de ‘Vorst van Oss’.
Niet alleen de rijke en exotische grafgiften wijzen op een machtig persoon, ook uit de onderzochte botresten blijkt dat het naar alle waarschijnlijk om een vorst gaat. De man van 40 tot 60 jaar oud had namelijk een verbeende wervelkolom.
Hoe dat precies ontstaat is onbekend, maar wordt in de pre- en protohistorie wel vaker aangetroffen bij personen die een hoge sociale status in de maatschappij hadden. Een mogelijke verklaring voor de vergroeiingen is dat deze mensen hun leven voornamelijk zittend doorbrachten. Als een echte vorst.
Met een hoogte van 3 meter en een doorsnede van 53 meter was dit de grootste grafheuvel van Nederland. Onder het vorstengraf van Oss ligt een nog veel oudere grafheuvel. Deze stamt uit de Bronstijd (ca. 1800 v. Chr) en heeft een doorsnede van 14 meter.
Sinds 2003 is het vorstengraf gedeeltelijk gerestaureerd. Zo is het graf met daaronder het bronstijdgraf op het oorspronkelijke niveau aangelegd. Het hele grafveld ligt nu ongeveer één meter hoger dan de rest van het landschap.
Ook is een deel van de dubbele palenrij gereconstrueerd en in het midden van de heuvel zijn de replica’s van de urn en het zwaard te zien.
de cultuurschatten
De Maashorst staat bol van de bijzondere cultuur